Điều này có thể có được thông qua việc rèn cho con những thói quen
của người thành đạt ngay từ tấm bé. Nói như triết gia Aristotle: "Chúng
ta là những gì mà chúng ta thường làm. Sự xuất sắc không phải là một
hành động mà là một thói quen".
Thói quen 1: Làm chủ bản thân
Làm chủ bản thân cũng có nghĩa là bé biết tự chịu trách nhiệm với
những jhành động, cảm xúc của mình. Kết quả của thói quen này là bé tự
tin và luôn cố gắng hết sức trong những việc mình làm. Bé biết làm chủ
hành vi, cảm xúc và thái độ của mình, không đổ lỗi cho hoàn cảnh. Bé
biết vâng lời và làm việc tốt, ngay cả khi không có ai giám sát.
Cha mẹ có thể giúp con rèn thói quen này bằng những việc làm cụ thể
như dạy con biết xin lỗi khi sai, dạy con biết làm những việc phục vụ
bản thân mình... và khuyến khích con làm một việc gì đó mà trước đây con
vẫn sợ.
Thói quen 2: Có mục tiêu và luôn chuẩn bị
Bé cần được dạy cách lập mục tiêu và lên kế hoạch cho bản thân. Từ
đó, bé luôn suy nghĩ kỹ càng và chuẩn bị tốt trước khi làm một việc gì
đó. Bé hiểu rằng những lựa chọn ở hiện tại sẽ quyết định tương lai của
bé.
Cha mẹ có thể dạy con viết những mục tiêu ra giấy trước khi thực
hiện. Có rất nhiều loại mục tiêu, từ mục tiêu trong một khoảng thời gian
ngắn, ví dụ ngày hôm nay bé làm xong bài tập, vẽ xong bức tranh, đến
mục tiêu dài hạn hơn, như cuối năm học con đạt học sinh giỏi. Cha mẹ
cũng có thể hỏi con xem con muốn làm gì khi lớn lên.
Thói quen 3: Biết sắp xếp các công việc
Cha mẹ hãy giúp bé xác định những việc bé phải ưu tiên làm trước, dựa
trên hai tiêu chí: mức độ quan trọng và khẩn cấp của công việc, ví dụ
học trước chơi sau. Rèn thói quen này cũng có nghĩa bé biết tập trung
vào việc đang làm, không để cho những thứ khác làm xao nhãng. Bé biết
dành thời gian cho những việc quan trọng nhất. Nếu ta không dạy cho bé
biết ưu tiên những việc cần thiết trước thì bé sẽ không biết cách sắp
xếp công việc một cách hợp lý.
Trong các thói quen, thói quen này rất khó tập vì chúng ta thường có
xu hướng làm những việc dễ hay những việc mình thích trước. Cha mẹ hãy
giúp bé hiểu rằng, bé vẫn phải làm cả những việc mình không thích.
Bài tập ứng dụng: Sắp xếp những công việc con cần làm trong buổi tối:
ăn cơm, tắm, làm bài, đánh răng, xem tivi/ Con hãy nói nhiệm vụ quan
trọng nhất của con là gì: tập đàn, trông em, làm bài tập.../ Con thử làm
một việc con đã trì hoãn từ lâu.
Thói quen 4: Tư duy cùng thắng
Tư duy cùng thắng chính là dạy bé nghĩ đến lợi ích của người khác như
của chính mình. Khi gặp một vấn đề rắc rối với người khác, bé biết tìm
cách giải quyết sao cho cả hai bên cùng hài lòng, hai bên cùng có lợi.
Rèn được thói quen này, bé sẽ tử tế và luôn hành động để giúp người khác
vui vẻ, đồng thời chính bé cũng sẽ được vui vẻ hơn.
Ví dụ, khi bé và em giành đồ chơi với nhau, bé thử nghĩ ra giải pháp nào mà cả hai cùng vui?
Thói quen 5: Lắng nghe và chịu chia sẻ
Nhu cầu lớn nhất trong sâu thẳm của mỗi người chính là được thấu
hiểu. Hãy giúp bé biết lắng nghe và để ý đến cảm xúc của người khác. Dạy
bé biết tôn trọng quan điểm của người khác, kể cả khi nó không giống
với quan điểm của bé. Dạy bé chịu mở lòng chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ
khi gặp khó khăn.
Thực tế, nhiều người không lắng nghe để hiểu mà lắng nghe để đối đáp
và áp đặt. Ngay cả chính cha mẹ cũng vậy. Lắng nghe áp đặt sẽ khó tìm ra
tiếng nói chung, còn lắng nghe thấu hiểu giúp ta dễ tìm được giải pháp
giải quyết vấn đề hơn.
Bài tập dành cho bé: Hãy thử không nói trong một tiếng đồng hồ và
quan sát xem những người xung quanh như thế nào/ Hãy nói ai là người con
thích nói chuyện cùng nhất, vì sao,,,
Thói quen 6: Hòa đồng và hợp tác
Hãy dạy bé biết trân trọng điểm mạnh, điểm khác biệt của người khác
và chịu khó học hỏi từ họ. Bé biết tham khảo ý kiến của người khác, hiểu
rằng “hai cái đầu thì tốt hơn một”. Từ đó, bé hòa hợp với mọi người và
làm việc tốt trong một tập thể.
Bài tập dành cho bé: Viết ra những điều con thấy mình giỏi, những điều con thấy người khác giỏi
Thói quen 7: Rèn giũa bản thân
Dạy bé biết chăm sóc bản thân mình bằng cách ăn uống, nghỉ ngơi,
luyện tập đầy đủ và đúng giờ. Dạy bé biết cân bằng thời gian giữa việc
học, việc chơi, gia đình, bạn bè... Từ đó, bé luôn nỗ lực làm mới bản
thân bằng cách không ngừng học hỏi cái hay, cái mới.
Nếu ba thói quen đầu tiên giúp bé độc lập, không phụ thuộc vào người
khác thì ba thói quen tiếp theo giúp bé có khả năng hòa đồng với xung
quanh và thành công trong môi trường tập thể. Riêng thói quen thứ 7 có ý
nghĩa bao trùm tất cả.
Tuy nhiên, việc rèn giũa bản thân không hề dễ dàng, với không chỉ bé
con mà ngay cả người lớn. Chúng ta thường cảm thấy mệt khi thấy có nhiều
thứ phải làm, phải thay đổi. "Một nghìn nhát búa bổ vào cành lá không
bằng một nhát vào gốc rễ", vì thế hãy thay đổi những cái căn bản nhất.
Đôi khi bé không có động lực hay cảm hứng để rèn bản thân, đặc biệt
nếu cha mẹ thường xuyên chê bai con. Bà Uyên Phương khuyên, nếu bạn muốn
con trở thành người như thế nào, hãy cư xử với con như thể con đã là
người đó. Việc dán nhãn cho con là tối kỵ, khiến bé sẽ không còn động
lực phấn đấu. Cha mẹ chỉ nên khen chê nỗ lực và hành động của con, chứ
không khen chê con người con.
Cố gắng nhưng không thấy kết quả cũng là lý do khiến việc rèn luyện
bản thân khó khăn. Khi chán, hãy dừng lại, suy nghĩ và lựa chọn giải
pháp phù hợp.
Dễ buông xuôi, sức ì cũng là một trở ngại việc rèn luyện. Vì vậy, cần
phải duy trì một nhịp độ rèn luyện đều đặn. Có thể tìm người giám sát
sự rèn luyện của mình và đặc biệt cần phải kiên nhẫn.