CHÀO MỪNG
CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
Giáo viên:
KHỞI ĐỘNG
Những hình ảnh
này giúp em liên
tưởng đến thời
gian nào trong
năm?
Tiết 31 – 32:
Cô bé bán diêm
(H. An-đéc-xen)
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đọc – kể tóm tắt
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hoàn cảnh của cô bé bán diêm
2. Thực tế và mộng tưởng
3. Cái chết của cô bé bán diêm
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
1. Tác giả
❄ Nhà văn Hans Christian Andersen
❄ Năm sinh – năm mất: 1805 – 1875
❄ Quê quán: Đan Mạch
❄ Là nhà văn chuyên viết truyện cổ tích cho
thiếu nhi.
- Là nhà văn có tác
phẩm được dịch nhiều
thứ tám trên thế giới.
- Các tác phẩm của ông
được dịch ra 125 ngôn
ngữ khác nhau
2. Tác phẩm
Một số tác phẩm tiêu biểu:
2. Tác phẩm
Cô bé bán diêm là một
trong những truyện cổ tích
nổi
tiếng
Andersen.
nhất
của
3. Đọc - kể tóm tắt
- Người kể chuyện: ngôi thứ ba.
- PTBĐ: tự sự.
- Bố cục: 3 phần
+ Đoạn 1: Từ đầu... cứng đờ ra: hoàn cảnh của em bé bán diêm.
+ Đoạn 2: Tiếp theo... về chầu Thượng đế: Những lần quẹt diêm và mộng
tưởng của em bé.
+ Đoạn 3: Còn lại: Mọi người phát hiện ra cái chết của em bé.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hoàn cảnh của em
bé bán diêm
a. Gia cảnh:
+ Mồ côi mẹ, bà nội hiền hậu cũng đã mất,
gia sản tiêu tán.
+ Sống với cha trong một xó tối tăm,ở trên
gác tồi tàn, gió luôn thổi rít vào trong.
+ Luôn bị đánh mắng, chửi rủa.
+ Phải đi bán diêm để kiếm sống.
b. Trong đêm giao thừa:
- Ngoại hình
+ Đầu trần, đi chân đất, giày
vải đã bị văng mất
+ Chân đỏ ửng lên rồi tím
bầm
+ Đeo chiếc tạp dề cũ kĩ
+ Bông tuyết bám đầy trên
tóc
- Hành động:
+ Dò dẫm trong đêm tối, bụng
đói rét.
+ Đi lang thang, khẩn khoản
chào hàng khách đi đường
+ Nép trong một góc, thu đôi
chân vào tường
+ Tâm trạng đầy lo lắng, sợ
hãi,
Em bé tội nghiệp, đáng
thương, cô đơn, đói rét,
thiếu vắng sự yêu
thương, quan tâm và
chia sẻ.
2. Thực tế và mộng tưởng
THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI
1. Em hãy đọc văn bản và cho biết có mấy lần
em bé quẹt diêm? Mỗi lần quẹt diêm, những
hình ảnh nào đã hiện ra?
2. Những hình ảnh sau mỗi lần quẹt diêm thể
hiện những ước mong nào của em bé? Theo
em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các
hình ảnh đó không?
3. Thực tế xuất hiện sau khi diêm tắt là gì?
Điều đó có ý nghĩa như thế nào?
Lần 1:
Mộng tưởng
Thực tế
• Ngồi trước lò sưởi,
lửa cháy vui mắt, toả
ra hơi nóng dịu dàng
• Thật là dễ chịu, thật
khoái biết bao
• Vì em đang lạnh
cóng, muốn được
sưởi ấm
• Que diêm đã tàn dần
• Không bán được
que diêm nào
• Đêm nay thế nào
cũng bị cha mắng
Lần 2:
Mộng
tưởng
Thực tế
Bàn ăn đã dọn,
khăn trải bàn
trắng tinh, bát đĩa
quý giá
Chỉ có bức tường
dày lạnh lẽo
Ngỗng quay thơm
lừng tiến về phía
em bé
Phố xá vắng teo.
Lạnh buốt, tuyết
phủ trắng xóa
Vì em đang đói
cồn cào
Người đi đường
vội vã, lãnh đạm
Lần 3
Mộng
tưởng
Cây thông Nô-en
lớn và lộng lẫy
Thực tế
Diêm tắt, tất cả
ngọn nến bay lên
Ngọn nến, bức
tranh sáng rực, lấp
lánh
Em khao khát
được vui chơi,
đoàn tụ
Gợi đến linh hồn
và cái chết
Lần 4
Mộng tưởng
• Thấy bà nội hiện về đang mỉm cười với em, lời
cầu xin của em vang lên thống thiết
• Bà hiện lên đẹp đẽ, cầm lấy tay em bay vụt lên
• Khao khát tình yêu thương, che chở, nâng đỡ
Thực tế
• Ảo ảnh biến mất
• Diêm nối nhau sáng như ban ngày
• Họ đã về chầu Thượng Đế
❄ Các mộng tưởng diễn ra theo trình tự hợp lý sau mỗi lần
CÁCH KỂ:
quẹt diêm, gắn với những khát vọng cháy bỏng của em bé
❄
Khi diêm tắt, em bé trở về với thực tế phũ phàng, giá lạnh
❄ Tương phản, đối lập, mộng tưởng đan xen thực tế...
❄ Hóa thân vào em bé để độc thoại « Chà, giá mà… »
3. Cái chết của cô bé bán diêm
THẢO LUẬN CẶP ĐÔI
1. Cái chết của em bé được miêu tả như
thế nào?
2. Người đi đường có thái độ ra sao
trước cái chết của em bé? Em có đồng
tình với thái độ đó không? Vì sao?
3. Cái chết của cô bé bán diêm
- Sáng hôm sau – ngày đầu năm mới, mọi người phát
hiện ra em bé đã chết: mặt ửng hồng, môi mỉm cười.
Sự giải thoát, về thiên đường, về với hạnh phúc, nó chỉ
có ở một thế giới phi hiện thực.
Người đời lãnh đạm, thiếu tình thương.
Cái chết vô tội, thương tâm.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
❄ Miêu tả rõ nét cảnh ngộ và nỗi khổ cực của
em bé bằng những chi tiết, hình ảnh đối
lập.
❄ Sắp xếp trình tự sự việc nhằm khắc họa
tâm lí em bé trong cảnh ngộ bất hạnh.
❄ Sáng tạo trong cách kể chuyện mang tính
song song đối lập.
❄ Sáng tạo trong cách viết kết truyện.
2. Nội dung
- Thể hiện niềm thương cảm sâu sắc của
nhà văn đối với những số phận bất hạnh.
- Là một cách nhắc nhở về thái độ của con
người đối với cuộc sống.
Luyện tập
Câu 1: Andersen là nhà văn nước nào?
A. Đan Mạch
B. Thụy Sĩ
C. Pháp
D. Thụy Điển
Câu 2: Nhận định nào nói đúng nhất về tính
chất của truyện Cô bé bán diêm?
A. Là một truyện ngắn có tính
bi kịch
C. Là một truyện cổ tích thần
kỳ
B. Là một truyện ngắn có hậu
D. Là một truyện cổ tích có hậu
Câu 3: Nhận định nào nói đúng nhất về nội
dung của truyện Cô bé bán diêm?
A. Kể về số phận bất hạnh của một em bé
nghèo phải đi bán diêm cả vào đêm giao
thừa
B. Gián tiếp nói lên bộ mặt của xã hội nơi cô
bé bán diêm sống, đó là sự thờ ơ, lãnh đạm
trước hoàn cảnh khó khăn của con người
C. Thể hiện niềm thương cảm của nhà văn
với những em bé nghèo khổ và những
người có hoàn cảnh khó khăn
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
Câu 4: Các chi tiết : “chui rúc trong một xó tối tăm”, “luôn nghe
những lời mắng nhiếc chửi rủa”, “em không thể nào về nhà nếu
không bán được ít bao diêm… nhất định là cha em sẽ đánh em”, “bà
em, người hiền hậu độc nhất đối với em, đã chết từ lâu” cho ta biết
những điều gì về cô bé bán diêm ?
A. Cô có một hoàn cảnh nghèo
khó
B. Cô luôn bị người cha hành
hạ, đánh đập
C. Cô phải sống cô đơn, thiếu
tình cảm
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 5: Trong văn bản Cô bé bán diêm, các mộng
tưởng của cô bé bán diêm mất đi khi nào?
A. Khi em nghĩ đến những việc
B. Khi bà nội em hiện ra
sẽ bị cha mắng
C. Khi các que diêm tắt
D. Khi trời sắp sáng
Câu 6: Khi đánh que diêm thứ tư, em bé “nhìn thấy rõ ràng bà
em đang mỉm cười với em”. Khi em đánh tiếp những que
diêm còn lại trong bao diêm, em thấy bà to lớn và đẹp lão, bà
cầm lấy tay em, hai bà cháu về chầu Thượng đế. Ý nghĩa của
mộng tưởng này là gì?
A. Khao khát tình thương của bà trao cho
B. Muốn được trường sinh bất tử
C. Muốn thoát khỏi cảnh ngộ đen tối “chẳng
còn đói rét, đau buồn nào đe dọa”
D. Cả A. và C. đều đúng
Câu 7: Nội dung mà tác giả muốn làm nổi bật trong câu văn sau là gì?
“Mọi người bảo nhau: “Chắc nó muốn sưởi ấm!” , nhưng chẳng ai biết những
cái kỳ diệu mà em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay
lên để đón lấy những niềm vui đầu năm”.
A. Mọi người không biết vì sao cô B. Mọi người không hiểu điều kỳ
bé bán diêm lại chết
diệu mà cô bé bán diêm khao khát
C. Sự thông cảm của mọi người D. Sự xót xa của mọi người trước
trước cái chết của cô bé bán diêm cái chết của cô bé bán diêm
Câu 8: Từ “lãnh đạm” được sử dụng trong văn bản
có nghĩa là gì?
A. Tỏ ra căm ghét và khinh
thường
C. Không biểu hiện tình cảm,
tỏ ra không quan tâm đến
B. Không có tình cảm yêu
mến, quý trọng
D. Không có cảm giác hứng
thú khi nhìn thấy
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Ôn tập bài Cô bé bán diêm.
- Chuẩn bị trước bài Thực hành
tiếng Việt (tiếp theo).
HẸN GẶP LẠI CÁC EM
TRONG TIẾT HỌC SAU!