Chiều 29/1, Văn phòng đáp ứng khẩn cấp phòng chống bệnh truyền nhiễm họp khẩn với lãnh đạo Bộ Y tế, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ... Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, Zika không phải là virus mới nhưng gây dịch bệnh mới. Sự xuất hiện gần đây của virus gây quan ngại đối với sức khỏe cộng đồng.
"Khả năng virus này xâm nhập vào nước ta là hoàn toàn có thể, lây lan rất lớn vì người dân chưa có miễn dịch, vector truyền bệnh là muỗi ades aegypty lưu hành nhiều, loại muỗi này cũng truyền bệnh sốt xuất huyết", Thứ trưởng Long nói.
Một trẻ sơ sinh bị bệnh nhỏ não được cho là do virus Zika.
Theo Thứ trưởng Long, bệnh không gây tử vong nhưng quan ngại về hội chứng đầu nhỏ và hội chứng Guillain - Barre, một bệnh rối loạn miễn dịch thần kinh hiếm gặp. Biểu hiện bệnh không điển hình, giống sốt xuất huyết như sốt, đau cơ...; thậm chí giống cúm. Thực tế chỉ có 20% bệnh nhân có biểu hiện điển hình.
Thứ trưởng Long yêu cầu mở rộng mạng lưới giám sát, nếu người bệnh khám sốt xuất huyết nhưng chẩn đoán âm tính thì nghi ngờ virus zika, chuyển mẫu đi xét nghiệm. Bộ Y tế yêu cầu Cục Quản lý Khám chữa bệnh xây dựng hướng dẫn chẩn đoán điều trị; các cửa khẩu tiếp tục sàng lọc thân nhiệt, lưu ý khách đến từ các quốc gia có dịch.
Ông Đặng Quang Tấn, Phó cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho biết, biểu hiện bệnh do virus Zika gần giống sốt xuất huyết: phát ban, đau cơ khớp, đau đầu, viêm kết mạc... Hầu hết các ca bệnh có biểu hiện nhẹ và vừa; thời gian ủ bệnh 3-12 ngày. Phương thức lây truyền qua muỗi, có thể lây qua đường máu mẹ sang con, đường tình dục nhưng rất hiếm lây truyền qua đường này.
Brazil ghi nhận ca mắc virus Zika đầu tiên vào tháng 5/2015, đến nay số bệnh nhân tại quốc gia này và khu vực châu Mỹ đã tăng lên theo cấp số nhân. Trong thời gian dài, virus này được cho là tương đối vô hại nhưng từ cuối năm ngoái mọi chuyện đã thay đổi. Giới chức y tế bắt đầu điều tra tìm mối liên hệ giữa virus này với các bệnh thần kinh, đặc biệt là hội chứng đầu nhỏ trong giai đoạn bào thai và trẻ sơ sinh. Chỉ riêng tại Brazil đã báo cáo hơn 4.000 trường hợp trẻ sinh ra với hội chứng này từ các bà mẹ nhiễm virus này khi mang thai.
Brazil đã ghi nhận đến hơn 4.000 trẻ biểu hiện đầu nhỏ từ các bà mẹ nhiễm virus Zika.
Theo WHO, mối liên quan này chưa được khẳng định 100%. Thực tế, một số trẻ mắc hội chứng đầu nhỏ có xét nghiệm dương tính với virus này, một số lại âm tính. Vụ dịch diễn ra ở Brazil là vụ dịch lớn nhất từ trước đến nay liên quan đến virus Zika. Trên thế giới 27 quốc gia ghi nhận ca bệnh này. Các ca bệnh cũng ghi nhận tại châu Á như Thái Lan và một số quốc gia ở châu Âu.
Bà Margaret Chan, Tổng giám đốc WHO yêu cầu triệu tập một cuộc họp khẩn vào thứ hai tới tại Geneva, Thụy Sĩ để bàn cách ngăn chặn sự lây lan virus Zika. Có 2 yếu tố khiến giới chức y tế lo ngại về virus Zika. Thứ nhất là cộng đồng không hề có miễn dịch với virus này. Thứ hai, loại muỗi truyền virus này xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trong khu vực châu Mỹ, từ Argentina đến phía nam nước Mỹ, điều này lý giải tốc độ lây lan nhanh của virus. Virus đang lây lan mạnh mẽ tại khu vực châu Mỹ, khoảng 3-4 triệu ca bệnh được ghi nhận tại khu vực này trong vòng 12 tháng qua.
Bộ Y tế Việt Nam khuyên người dân nên thực hiện các biện pháp sau:
- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
- Hàng tuần diệt loăng quăng (bọ gậy) bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ. Lật úp các dụng cụ không chứa nước. Thay nước bình hoa. Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.
- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
- Ngủ màn, mặc quần áo dài để tránh bị muỗi đốt, ngay cả ban ngày.
- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi để phòng, chống dịch.
- Khi bị sốt hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.