Truyện cây khế
Ngày
xửa, ngày xưa, có hai anh em nhà kia cha mẹ mất sớm. Khi người anh lấy
vợ, người anh không muốn ở chung với em nữa, nên quyết định chia gia
tài. người anh tham lam chiếm hết cả nhà cửa, ruộng vườn, trâu bò của
cha mẹ để lại, chỉ cho người em một túp lều nhỏ và mảnh vườn, trong đó
có cây khế ngọt. người em không chút phàn nàn, ngày ngày chăm bón cho
cây khế và cày thuê, cuốc mướn nuôi thân.
- Năm ấy,
cây khế trong vườn nhà người em bỗng sai quả lạ thường, cành nào cũng
trĩu quả ngọt, vàng ruộm. người em nhìn cây khế mà lòng khấp khởi mừng
thầm tính chuyện bán khế lấy tiền đong gạo.
- Một hôm, có con chim phượng hoàng từ đâu bay đến mổ khế ăn lia lịa. Thấy thế, người em vác gậy đuổi chim và nói.
- Này chim!
Ta chỉ có duy nhất một cây khế này, và ta đã khó nhọc chăm sóc đến ngày
hái quả. Nay nếu chim ăn hết ta chẳng có gì để bán đi mua gạo. Vậy nếu
chim muốn ăn hãy mang trả ta vật gì có giá.
- Chim vừa ăn vừa đáp:
Ăn một qủa, trả cục vàng
May túi ba gang, mang theo mà đựng
Người em
nghe chim nói vậy, cũng đành để chim ăn. Mấy hôm sau, chim lại đến ăn
khế. Ăn xong chim bảo người em lấy túi ba gang đi lấy vàng. Chim bay
mãi, bay mãi qua núi cao, qua biển rộng bao la và đỗ xuống một hòn đảo
đầy vàng bạc, châu báu. Người em đi khắp đảo nhìn ngắm thỏa thích rồi
lấy vàng bỏ đầy túi ba gang. Chim phượng hoàng bảo lấy thêm, người em
cũng không lấy. Xong xuôi, người em trở về nhà.
- Từ đó,
người em trở nên giàu có, người em mang thóc, gạo, vàng bạc giúp đỡ
những người nghèo khổ. Người anh nghe tin em giàu có liền sang chơi và
đòi đổi nhà, ruộng vườn của mình lấy cây khế ngọt, người em cũng đồng ý
đổi cho anh. Thế là người anh chuyển sang nhà người em.
- Mùa năm sau, cây khế lại sai trĩu quả, chim phượng hoàng lại tới ăn. người anh giả vờ khóc lóc, chim bèn nói:
Ăn một qủa, trả cục vàng
May túi ba gang, mang theo mà đựng
Người anh
mừng quá, giục vợ may túi không phải 3 gang mà là 12 gang để đựng được
nhiều vàng. Hôm sau chim phượng hoàng đưa người anh đi lấy vàng. Vừa đến
nơi, người anh đã vội vàng vơ lấy vàng bỏ vào túi, lại còn giắt thêm
đầy vàng bỏ vào người. Chim cố sức bay nhưng đường thì xa mà vàng thì
nhiều nên nặng quá. Mấy lần chim bảo người anh vứt bớt vàng đi cho nhẹ
nhưng người anh vẫn khăng khăng ôm lấy túi. Chim phượng hoàng bực tức,
nó nghiêng cánh hất người anh tham lam xuống biển.